De 'Troon van Bathykles'

Aan de voor- en achterkant steunt hij op twee Gratiën en twee Horai; links staan Echidna en Typhon, rechts staan Tritons. De reliëfs stuk voor stuk gedetailleerd beschrijven zou te vermoeiend worden voor mijn lezers. Ik zal ze daarom kort benoemen, omdat de meeste voorstellingen niet onbekend zijn: Taÿgete, een dochter van Atlas en haar zuster Alkyone worden door Poseidon en Zeus weggedragen. Ook is er een reliëf van Atlas, het duel tussen Herakles en Kyknos en de strijd met de Centauren bij Pholos. (11) Waarom Bathykles de zogenaamde Minotauros levend heeft afgebeeld, vastzittend aan een touw en meegevoerd door Theseus, weet ik niet. Ook is er een dans van de Phaiaken op de “troon”, met Demodokos als zanger. Het avontuur van Perseus en Medusa is afgebeeld. Wanneer we het gevecht tussen Herakles en de gigant Thourios en van Tyndareos tegen Eurytos overslaan, heb je de roof van de dochters van Leukippos. Je ziet Dionysos en Herakles, de eerste een baby nog, die door Hermes naar de hemel gebracht wordt; Athena leidt Herakles, die vanaf dat moment bij de goden verder zal leven. (12) Peleus overhandigt Achilles aan Cheiron om bij hem op te groeien, van wie de mythe vertelt dat hij ook zijn leraar is geweest. Kephalos wordt vanwege z’n schoonheid door Hemera ontvoerd en de goden brengen geschenken voor het huwelijk van Harmonia. Er is een reliëf van het duel tussen Achilles en Memnon en een Herakles die de Thracische koning Diomedes straft, evenals Nessos bij de rivier Euenos. Hermes brengt de godinnen naar Paris, die hen moet beoordelen, Adrastos en Tydeus maken een einde aan de strijd tussen Amphiaraos en Lykourgos, de zoon van Pronax. Hera kijkt schuin naar Io, de dochter van de rivier Inachos, die al een koe is en Athena is op de vlucht voor Hephaistos, die haar achtervolgt. Daarbij zijn van de werken van Herakles dat met de Hydra afgebeeld en hoe hij de hond van Hades omhoog voert. Anaxis en Mnasinous zitten beide te paard en één paard draagt Megapenthes, de zoon van Menelaos en Nikostratos. Bellerophon doodt het monster in Lykië en Herakles drijft de runderen van Geryones voort. (14) Aan de uiteinden bovenaan de troon zitten de zonen van Tyndareos te paard. Onder die paarden heb je sfinxen en monsters die omhoog rennen, aan de ene kant een luipaard, bij Polydeukes een leeuwin. Helemaal bovenaan op de troon is een groep dansers afgebeeld, bewoners van Magnesia die samen met Bathykles die troon hebben gebouwd. (15) Onder de troon gekomen heb je aan de binnenkant gerekend vanaf de Tritons de jacht op het Kalydonische everzwijn, Herakles die de zonen van Aktor doodt en Kalais en Zetes jagen de harpijen weg bij Phineus. Peirithoos en Theseus hebben Helena geroofd, Herakles wurgt de leeuw, en Apollo en Artemis schieten op Tityos. (16) De strijd van Herakles tegen de centaur Oreios is afgebeeld en van Theseus tegen de Minotauros. Ook de worstelpartij van Herakles met Achelous is afgebeeld en de mythen over Hera, hoe zij door Hephaistos werd vastgebonden, de spelen die Akastos hield ter ere van zijn vader en de verhalen over Menelaos en de Egyptische Proteus uit de Odyssee. Tenslotte heb je Admetos, die een everzwijn en een leeuw als trekdieren voor zijn wagen spant en de Trojanen, die plengoffers brengen voor Hektor.

19 (1) De troon vormt waar de god zou zitten geen ononderbroken geheel maar heeft meerdere zetels, bij elke zetel is een flinke tussenruimte opengelaten en vooral het middenstuk is erg ruim en daarin staat ook het beeld. (2) Ik ken niemand die de precieze maat van het beeld heeft uitgerekend, maar bij wijze van schatting zou het 30 el hoog kunnen zijn. Het beeld is niet het werk van Bathykles, maar het is oeroud en zonder veel kunstvaardigheid gemaakt. Want afgezien van het feit dat het een gezicht heeft en handen en voeten, lijkt het verder op een pilaar van brons. Op z’n hoofd heeft hij een helm en hij heeft een lans en een boog in z’n handen. (3) Het voetstuk van het beeld heeft de vorm van een altaar en ze zeggen dat Hyakinthos daarin begraven ligt. Op het Hyakinthosfestival brengen ze voor het offer aan Apollo dodenoffers aan Hyakinthos via een bronzen deur dat altaar in. Die deur ligt aan de linkerkant van het altaar. In reliëf staat op dat altaar aan de ene kant een afbeelding van Biris en aan de andere kant van Poseidon en Amphitrite. Zeus en Hermes zijn in gesprek met elkaar en vlakbij hen staan Dionysos en Semele, met naast haar Ino. (4) Ook Demeter, Kore en Plouton staan op dat altaar afgebeeld, bij hen zie je de Moiren en de Horai en samen met hen Aphrodite, Athena en Artemis. Zij brengen Hyakinthos naar de hemel plus Polyboia, zoals ze de zuster van Hyakinthos noemen, die als ongetrouwd meisje stierf. Op dit reliëf heeft Hyakinthos al een baard, maar Nikias, de zoon van Nikomedes, heeft hem buitengewoon knap geschilderd, daarmee verwijzend naar de mythische liefde van Apollo voor Hyakinthos. (5) Op het altaar is ook Herakles weergegeven, die door Athena en de andere goden naar de hemel wordt geleid. Ook de dochters van Thestios staan op het altaar en de Muzen en de Horai. Het verhaal over de windgod Zephyros, dat Hyakinthos per ongeluk door Apollo is gedood en wat er over die bloem wordt gezegd, moet men maar geloven zoals dat in de mythes verteld wordt, ook al zit het misschien eigenlijk anders.