De ligging van Plataia
De ruïnes van het antieke Plataia, vlak bij het moderne dorpje zijn vrij uitgestrekt, maar bieden afgezien van wat stukken muurwerk uit verschillende periodes niet veel. De stad is lange tijd de twistappel geweest tussen Athene en Thebe. De stad hielp de Atheners bij Marathon, werd door de Perzen en Thebanen samen verwoest, maar na 479 voor Chr. opnieuw opgebouwd, in 427 voor Chr. door de Spartanen ingenomen, die de complete bevolking uitmoordde en de herbouwde stad verwoestte. Herbouwd na de vrede van Antalkidas (387 voor Chr.), werd Plataia in 373 voor Chr. opnieuw verwoest door de Perzen, om uiteindelijk door Philippos V definitief herbouwd te worden na de slag bij Chaironeia.
De Amerikaanse opgravingen van 1899 hebben de resten van een oude, dorische tempel aan het licht gebracht; de tempel met vermoedelijk 6 x 18 zuilen was ongewoon lang. De opgravers hebben de tempel geïdentificeerd met de tempel van Hera, die volgens Herodotos vóór de stad lag, maar volgens Pausanias in de stad. Om de beide uitspraken met elkaar te verzoenen, heeft men wel aangenomen dat de klassieke stad (van 429 voor Chr.) op de hoger gelegen delen van de heuvel lag (de muren tussen ΕΖΗΙΘΕ), terwijl de latere stad (ΑΓΔΘΙΚΑ) uit de tijd van Alexander de Grote ook de lager gelegen delen had ingenomen. Een ouder stuk muurwerk (ΚΛΘ) dateert vermoedelijk nog uit de vroege 5de eeuw voor Chr.
Boven, de klassieke muren van Plataia. Rechts, plattegrond van Plataia met het verloop van de stadsmuren in de verschillende periodes (uit Papachatzis). Linksonder, de tempel van Hera (ook uit Papachatzis) en eronder, Griekse hoplieten.