Dionysos theater

Het Dionysos-theater van Athene kent een lange ontstaansgeschiedenis: het theater is opgericht door Peisistratos rond 540 v. Chr., die de landelijke verering van Dionysos naar Athene heeft gehaald, in een poging de plattelands bevolking voor zijn bewind te winnen. In de tijd van Peisistratos bestond de opbouw alleen uit de circelvormige orchèstra, de dansplaats waar het koor z’n fallische dansen ter ere van Dionysos kon uitvoeren, terwijl het publiek eenvoudig op de hellingen van de akropolis zat toe te kijken. In de 5e eeuw v. Chr. krijgt het theater houten tribunes en een houten toneel gebouw, terwijl de marmeren banken, die we nu zo karakteristiek vinden voor een Grieks theater, pas in de 4e eeuw werden aangelegd (rond 320 door de staatsman-bouwer Lykourgos), toen ook de vorm van de orchèstra werd aangepast. De voorste rij bestond uit 67 fraai bewerkte stoelen voor de belangrijkste functionarissen van Athene, terwijl het rijk versierde podium van marmer nog immer getuigt van de verering voor Dionysos, in de vorm van de beide satyrs die elkaar over de halve breedte van het podium zitten aan te kijken. Natuurlijk zijn de talloze beelden die in en rond het theater hebben gestaan, inmiddels verdwenen.

 

Het eigenlijke heiligdom voor Dionysos was echter niet het theater, maar de heilige hof die ervoor lag. Van deze heilige hof zijn nog maar schaarse resten overgebleven, alhoewel het zonder meer mogelijk is de verschillende gebouwen te herkennen. Zo zijn er de fundamenten te vinden van twee tempels, de Oude Tempel (T1) en de Nieuwe Tempel (T2), van een langze zuilenhal (S) en van het grote altaar voor de god (A).

Op een aantal plaatsen in en rond het Dionysos-theater stonden monumenten ter ere van de chorègos van een toneel-, of muziekstuk dat de eerste prijs had gewonnen bij een van de muziek-, of toneelfestivals (ter ere van Dionysos) die de stad rijk was. Deze zogeheten choregische monumenten (M) waren vaak rijk versierd en werden in de meeste gevallen getooid met bronzen drievoet op het dak. Erg bekend (en zeer goed bewaard) is het Monument van Lysicrates in de Straat van de Drievoeten, die van het Dionysostheater langs de oostkant van de akropolis doorliep naar de agora.

Hoog boven het Dionysostheater is echter een grot uitgehouwen en dmv. pilasters en deuren uitgebouwd tot het choregisch monument van Thrasyllos, terwijl daar weer boven twee zuilen staan (de bases voor 2 drievoeten) van weer een ander choregisch monument.